Các tác nhân gây ô nhiễm môi trường và cách khắc phục

Ô nhiễm môi trường là vấn đề nóng đang được cả xã hội quan tâm. Bởi nó đang có những diễn biến phức tạp và ảnh hưởng đến cuộc sống của toàn nhân loại. Bài viết dưới đây sẽ đề cập các vấn đề liên quan đến các tác nhân gây ô nhiễm môi trường và các biện pháp khắc phục, chắc chắn sẽ khiến bạn có những thông tin bổ ích.

Khái niệm về ô nhiễm môi trường

Ô nhiễm môi trường là một hiện tượng mà môi trường tự nhiên có xu hướng bị nhiễm bẩn do các tác nhân chính từ con người và một số hoạt động tự nhiên khác gây ra.  Cùng với đó các tính chất vật lý, sinh học, hóa học cũng bị thay đổi theo và xảy đến các tác hại nguy hiểm cho con người và sinh vật trên trái đất.

Các tác nhân gây ra ô nhiễm môi trường tại Việt Nam

Có 3 dạng ô nhiễm môi trường chính tại Việt Nam gồm: Ô nhiễm môi trường không khí, đất, nước. Vậy nguyên nhân do đâu hình thành các dạng ô nhiễm môi trường này. Dưới đây là một số tác nhân điển hình:

Các tác nhân gây ra ô nhiễm môi trường không khí

Ô nhiễm môi trường không khí là sự biến đổi của không khí do sự xuất hiện của một chất lạ hoặc các thành phần trong không khí bị biến đổi do các tác nhân bên ngoài. Biểu hiện là môi trường không khí có thêm những mùi khó chịu, bụi khói làm che khuất tầm nhìn và không khí không còn trong lành nữa.

 Nguyên nhân gây ra ô nhiễm môi trường đến từ con người hoặc tự nhiên. Tuy nhiên, yếu tố con người vẫn là nguyên nhân chính.

Trong các hoạt động công nghiệp, trong quá trình sản xuất, con người thảo ra một lượng chất thải độc hại ra ngoài không khí. Đó là những gì? Trong hoạt động của các nhà máy sẽ xảy ra quá trình đốt các loại nhiên liệu hóa thạch như than, dầu,.. tạo ra các chất gây ra ô nhiễm môi trường và cũng là nguyên nhân gây ra hiệu ứng nhà kính như  CO2, CO, SO2, NOx. Ngoài ra, trong quá trình đốt, các chất hữu cơ chưa cháy hết sẽ rò rỉ vào các dây chuyền công nghệ. Sau một thời gian, chúng sẽ bay hơi gây ra bụi, bẩn ảnh hưởng đến môi trường không khí

Trong hoạt động giao thông vận tải, đặc biệt là ở những thành phố lớn mật đồ lưu hành của các phương tiện giao thông nhiều. Tại đây, quá trình đốt nguyên liệu từ các động cơ các phương tiện giao thông như xe máy, ô tô,.. tạo ra các khí gây ô nhiễm như CO, CO2, SO2,..và hàm lượng lớn khói bụi trong quá trình di chuyển.

Trong các hoạt động sinh hoạt, con người sử dụng các nguyên liệu nấu chín thức ăn, đây cũng là tác nhân gây lên lượng khí thải lớn cho không khí. Tuy nhiên, lượng khí thải này không đáng kể.

Ngoài ra, còn có những nguyên nhân đến từ tự nhiên như: hoạt động núi lửa tạo nên lượng lớn clo, lưu huỳnh trong không khí; các hoạt động cháy rừng do tự nhiên,…. cũng là các tác nhân gây ra ô nhiễm môi trường không khí.

Các tác nhân gây ra ô nhiễm môi trường nước

Ô nhiễm môi trường nước là nguồn nước có sự xuất hiện của các chất lạ ở dạng lỏng, rắn làm thay đổi các tính chất về mặt hóa học, sinh học và vật lý của nguồn nước. Chính những thay đổi này gây ra tác hại khôn lường đến sức khỏe con người và sinh vật.

Ô nhiễm nguồn nước có nguyên nhân từ việc các nhà máy, xí nghiệp trong quá trình hoạt động sản xuất có thải một lượng chất thải, hóa chất chưa qua xử lý ra ngoài nguồn nước tự nhiên. Trong các hoạt động nông nghiệp của con người, những hóa chất như thuốc trừ sâu, phân bón hóa học ngầm vào nguồn nước ngầm ảnh hưởng đến chất lượng nguồn nước.

Trong sinh hoạt hằng ngày, chất thải của con người ở các khu dân cư, bệnh viện,… vào môi trường nước mà không qua xử lý. Lúc này sẽ hình thành hàm lượng lớn các chất gây ô nhiễm như Na+, k+, Cl-,… mật độ dân số còn tăng cao thì lượng rác thải đẩy ra môi trường ngày càng lớn khiến vấn đề ô nhiễm nguồn nước còn nghiêm trọng hơn.

Ngoài ra, còn có một vài nguyên nhân do tự nhiên gây ra cũng ảnh hưởng lớn đến môi trường không khí. Đó là khi có các hiện tượng tự nhiên sụt lở núi,  phun trào núi lửa, triều cường nước biển dâng,.. Lúc này, các chất bẩn, các chất có hại sẽ được di chuyển vào môi trường nước, gây ra ô nhiễm môi trường.

Tuy nhiên, các tác nhân tự nhiên, thông thường sau một thời gian vận hành của thời gian, chúng sẽ trả lại cho môi trường nước vẻ nguyên sơ như ban đầu. Chỉ có các tác nhân từ con người đã tạo nên gánh nặng cho tự nhiên. Đây là nguyên nhân chính làm nên các sức ép cho môi trường, phá vỡ cấu trúc tự nhiên vốn có.

Các tác nhân gây ra ô nhiễm môi trường đất

Ô nhiễm môi trường đất việc thay đổi các nhân tố sinh thái vượt qua những giới hạn sinh thái của các quần xã sống trong môi trường đất.

Trong các loại sản xuất  công nghiệp việc con người sử dụng than để sử dụng trong các nhà máy nhiệt điện, sản xuất hóa chất, khai thác mỏ,..Và sau khi đốt cháy hình thành các tro than. Trong này chứa những hợp chất kim loại nặng như chì, kèm được thải ra môi trường đất.

Trong hoạt động sinh hoạt hằng ngày, các loại chất thải như rác, đồ ăn,.. được chôn lấp trong môi trường đất, tạo ra các rác thải. Hay trong hoạt động nông nghiệp, người ta sử dụng lượng lớn thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ,…Chúng có những thành phần không thể phân hủy bởi những vi khuẩn trong đất,  chúng  tích tụ lâu ngày làm ảnh hưởng đến những vi sinh vật, côn trùng có lợi trong chất lượng đất. Từ đó biến đổi thế cân bằng tự nhiên của hệ sinh thái gây ra ô nhiễm môi trường đất.

Ngoài ra, còn có một số nguyên nhân đến từ tự nhiên như nhiễm phèn, nhiễm mặn. mưa axit,.. Những tác nhân này từ môi trường nước di chuyển vào môi trường đất khiến chúng bị nhiễm lượng chất độc hại như Fe2+, Al3+, SO42-, Na+, K+,… làm gây nguy hại đến các sinh vật trong lòng đất. Từ đó thay đổi các yếu tố tự nhiên có trong hệ sinh thái.

Hậu quả của việc ô nhiễm môi trường

Hậu quả của ô nhiễm môi trường đối với con người

Ảnh hưởng của ô nhiễm môi trường đến với sức khỏe con người là điều không thể phủ nhận. Những năm gần đây, nhiều thống kê cho thấy số lượng con người  mắc cá bệnh về đường hô hấp, tim mạch, viêm họng, da liễu,…liên tục tăng cao. Rất nhiều hộ gia đình thiếu nguồn nước sạch trầm trọng. Số lượng người chết về các bệnh ung thư do nguồn nước bẩn hay các hóa chất kim loại nặng ngày càng lớn.

Ngoài ra,  các nguyên tử clo, flo,.. trong không khí ngày càng lớn khiến tầng Ôzôn có thể bị phá hủy. Lúc này, chức năng hấp thụ tia cực tím từ mặt trời của  tầng ôzôn bị giảm suất. Đây chính là nguyên nhân làm tăng cường độ tia cực tím, những tia này khi tác động vào con người dẫn đến nguy cơ ung thư da rất cao.

Hậu quả của ô nhiễm môi trường đối với hệ sinh thái tự nhiên

Ô nhiễm không khí là nguyên nhân dẫn đến các mưa axit, gây ra lượng bụi lớn trong không khí làm giảm ảnh sáng mặt trời làm ảnh hưởng đến hoạt động quang hợp tự nhiên của thực vật và mưa axit cũng làm giảm độ pH có trong lòng đất.

Khí CO2 từ quá trình đốt cháy động cơ và hoạt động công nghiệp làm tăng hiệu ứng nhà kính khiến Trái Đất ngày một nóng dần lên. Từ đó gây ra những hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng đến hệ sinh thái. Ô nhiễm môi trường đất, nước khiến đất khô cằn, nguồn nước bẩn làm cho cho hệ động, thực vật dần mất đi môi trường sống. Phá vỡ các cấu trúc tự nhiên của môi trường.

Những biện pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường

Hoàn thiện hệ thống pháp luật về bảo vệ môi trường

Pháp luật chính ra biện pháp răn đe những hành vi ứng xử của con người với môi trường hiệu quả nhất. Những biện pháp chế tài cần được đưa ra để khẳng định vị trí và tầm quan trọng của môi trường đối với cuộc sống của loài người. Vì vậy, việc hoàn thiện hệ thống pháp luật, nâng cao các biện pháp bảo vệ môi trường và tăng trách nhiệm trong các biện pháp chế tài để xử lý các hành vi vi phạm đối với môi trường là thật sự cần thiết

Nghiêm ngặt hơn về kiểm tra, giám sát môi trường

Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát đối với hoạt động xử lý rác thải của các nhà máy, xí nghiệp trước khi đưa ra môi trường. Thường xuyên giám sát các dự án lớn, có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường cao để kịp thời phát hiện, xử lý các sai phạm.

Quy hoạch tổng thể các khu công nghiệp hợp lý và khoa học

Trong xây dựng các khu vực kinh tế, cần chú trong quy hoạch các nhà máy, xí nghiệp,… thành những cụm riêng biệt,  tránh xa khu dân cư. Việc này giúp những tác nhân từ các hoạt động công nghiệp không ảnh hưởng đến cuộc sống con người. Bên cạnh đó, việc quy hoạch thành một khu vực tổng thể giúp việc quản lý, giám sát các hoạt động xử lý rác thải được dễ dàng hơn. Đối với việc cấp phế cho quy hoạch đối với các dự án đầu tư, cần đề cao đánh giá các đối với các tác động lên môi trường.

Tuyên truyền, nâng cao nhận thức người dân

Con người chính là nguyên nhân chính dẫn đến ô nhiễm môi trường ngày càng nghiệm trọng như hiện nay. Để bảo vệ môi trường, việc nâng cao ý thức của con người là vô cùng quan trọng. Mối thực thể là một hạt nhân trong thế giới này. Việc thay đổi tư duy của con người đối với môi trường bằng các hành động cụ thể sau: tuyên truyền, giáo dục trong nhân dân, trồng nhiều cây xanh, hạn chế rác thải ra ngoài môi trường,…Chỉ bằng những hành động nhỏ của mỗi người trong xã hội là chúng ta đã góp phần bảo vệ môi trường tươi xanh và sạch đẹp.

Trên đây là những chia sẻ của chúng tôi về ô nhiễm môi trường, các tác nhân gây ô nhiễm môi trường và cách khắc phục. Hy vọng sẽ giúp bạn chia sẻ cho bạn những góc nhìn mới và động lực để ngăn chặn những nguy cơ ảnh hưởng đến môi trường. Hãy chung tay bảo vệ hành tinh xanh và bảo vệ tương lai của con em chúng ta!